ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସ୍ୱରୂବ୍ର-----.କୁ. ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ
ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସ୍ୱରୂପ
THE SPIRITUAL DIMENSION OF RAKSHYA BANDHAN
ବ୍ର.କୁ. ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ
ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଅତୀବ ପ୍ରାଚୀନ, ମହାନ ଓ ବୈଭବଶାଳୀ । ଏକ ଅନଶ୍ୱର ପରମ ପବିତ୍ର ଦେବ ଭୂମି ରୂପେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଭାରତ ପୂଜିତ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଆମ ଭାରତହିଁ ଏକମାତ୍ର ଦେଶ ଯାହାର ଧାର୍ମିକ ଓ ସାମାଜିକ ଇତିହାସ, ବିଭିନ୍ନ ଧାର୍ମିକ ଉସôବ, ପର୍ବପର୍ବାଣି ତଥା ପୌରାଣିକ ଗାଥା ଗୁଡିକର ଗୌରବ ଗାରିମାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ଭାରତୀୟ ଜୀବନ ଦର୍ଶନ ଅଦ୍ଭୁତ ଏବଂ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ଅଟେ । ଏଠାକାର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଏବଂ ପ୍ର୍ରଚଳିତ ପରମ୍ପରାଗୁଡିକ ଅସଂଖ୍ୟ ରହସ୍ୟର ଖଣି ଅଟେ । ଆମର ସଂସ୍କୃତି ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ଓ ଅନୁପମ । ଏହି ଭାରତର ପବିତ୍ର ଭୂମିରେ ଏକଦା ତ୍ରେତିଶ କୋଟି ଦେବୀ ଦେବତାମାନଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଥିଲା । ଏଠାରେହିଁ ଆସୁରୀ ତ୍ୱଗୁଡିକର ମହାବିନାଶ ପାଇଁ ପରମାତ୍ମାଙ୍କୁ ପରମଧାମରୁ ଓହ୍ଲାଇ ଆସି ମାନବୀୟ ଶରୀର ମାଧ୍ୟମରେ ଈଶ୍ୱରୀୟ କର୍ମ କରିବାକୁ ପଡେ । ଏହାର ଆଧ୍ୟାମ୍ୟô ସର୍ବତ୍ର ବ୍ୟାପକ । ଏଥିପାଇଁ ଏଠାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ତିଥି କୌଣସି ନା କୌଣସି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ରହସ୍ୟରେ ବିମଣ୍ଡିତ। ଭାରତର ଗୌରବ ଗାରିମା ଇତିହାସ ପୃଷ୍ଠାରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣାକ୍ଷରେ ଲିପିବଦ୍ଧ । ଏହି ପବିତ୍ର ଅଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଂସ୍କୃତି ସମ୍ପନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବର୍ଷତମାମ କୌଣସିନା କୌଣସି ପର୍ବପର୍ବାଣି ପାଳିତ ହେଉଥାଏ ।ଭାରତରେ ପାଳିତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ଏହାର ଉଚ୍ଚତମ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ସୁସଭ୍ୟତାର ସମନ୍ୱୟର ସେତୁ ଏବଂ ମାନବୀୟ ଅଲୌକିକ ଗୌରବ ଗାରିମାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହା ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟର ସୁରକ୍ଷା ତଥା ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ଏକତାର ଆଧାର ସ୍ତମ୍ଭ ଅଟେ । ଏଠାରେ ପାଳିତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ପ୍ରଚ୍ଛଦରେ କୌଣସିନା କୌଣସି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ବା ଦାର୍ଶନିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଥାଏ । ଏହି ପର୍ବପର୍ବାଣିଗୁଡିକୁ ସମାଜୋପଯୋଗୀ କରିବା ପାଇଁ ଆମର ପୌରାଣିକ ଗ୍ରନ୍ଥାକାରଗଣ ବିବିଧ ମନମୋହକ ମଧୁର ଗାଥାଗୁଡିକର ରୂପକ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସେଗୁଡିକର ମହ୍ୱ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଏଗୁଡିକରେ ଯଦିଓ କଳ୍ପନାର ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ତଥାପି ମଧ୍ୟ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏବଂ ଦାର୍ଶନିକ ତ୍ୱର ଅଭାବ ନ ଥାଏ । ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବିଜ୍ଞାନ ମଧ୍ୟ କଳ୍ପନାର ଆଧାର ନେଇ ପରିଶେଷରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ସତ୍ୟ ବା ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ (ଝକ୍ଟ୍ରରମସଲସମ ଖବଙ୍ଗ) ଉପନୀତ ହୁଏ । ସେଥିପାଇଁ ମୁନି ରୁଷିମାନେ ବିଭନ୍ନ ପର୍ବପର୍ବାଣିର ନାନାବିଧ ମହ୍ୱ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ମାନବ ମନରେ ସେଗୁଡିକ ପ୍ରତି ଆସ୍ଥା ବଜାୟ ରକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି ।
ଭାରତୀୟ ଧାର୍ମିକ ପର୍ବ ଏବଂ ପୌରାଣିକ କଥାବସ୍ତୁଗୁଡିକ ସାଧାରଣତଃ ସାେଙ୍କତିକ ଓ ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଭାବରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ରହସ୍ୟଗୁଡିକ ଉନ୍ମୋଚନ କରେ । ଆମ ସଂସ୍କୃତ୍ି ଦେବତ୍ୱର ଅଲୌକିକ ଗୌରବ ଗାରିମାରେ ବିମଣ୍ଡିତ । ଏଥିପାଇଁ ସମୟାନୁକ୍ରମେ ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ମାନବୀୟ ମୂଲ୍ୟର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଈଶ୍ୱରୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦାର ଲକ୍ଷ୍ମଣରେଖାରୂପୀ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଜନଜୀବନକୁ ବାନ୍ଧି ରଖିବାର କ୍ଷମତା ବହନ କରେ । ପ୍ରାଚୀନତା ସେ୍ୱ ଏହି ପର୍ବପର୍ବାଣୀଗୁଡିକର ପ୍ରଥା ମାନବୀୟ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଉଦ୍ଧିଷ୍ଟ । କିନ୍ତୁ ବିଡମ୍ବନା ଏହି ଯେ ଆମର ସୁସଂସ୍ମୃତି ଓ ସୁଭ୍ୟତାର ଅନୁପମ ସମନ୍ୱୟର ପ୍ରତୀକ ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବ ପର୍ବାଣିର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ମହ୍ୱ ଜନ ମାନସରୁ ବିସ୍ମୃତ ହୋଇ ଏହା କେବଳ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ପରମ୍ପରାର ଅବଶେଷ ରୂପେ ପାଳିତ ହେଉଛି । ଭୋଗବାଦୀ ଓ ଋଢ଼ିବାଦୀ ପ୍ରବୃିର ବଶବର୍ୀ ହୋଇ ମଣିଷ ସେହି ତା୍ୱିକ ରହସ୍ୟ ଭେଦ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୁଏ ନାହିଁ । ସେଗୁଡିକରେ ଥିବା ଅର୍ନ୍ତନିହିତ ସତ୍ୟ ବୁଝିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ପୂର୍ବାଗ୍ରହରୁ ମୁକ୍ତି ହୋଇ ଆଧ୍ୟାତ୍ମ ଓ ଦର୍ଶନର ସୂକ୍ଷ୍ମ ତା୍ୱିକ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିବାକୁ ପଡିବ । ଅନ୍ୟଥା ଏହାର ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଅବଲୋକନ କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଆଜି ସମୟ ଆସିଛି ଆମକୁ ପୁନଃ ସେଗୁଡିକର ଯଥାର୍ଥ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରି ଓ ସେଗୁଡିକର ପ୍ରଚ୍ଛଦରେ ଥିବା ବାସ୍ତବିକ ପୃଷ୍ଟଭୂମିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବାକୁ ହେବ । ଏହାଦ୍ୱାରା ମାନବ ମନରେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସ୍ନେହ , ସହାନୁଭୂତି ଏବଂ ସଦ୍ଭାବନା ପୁନଃ ଉଜ୍ଜୀବିତ ହୋଇ ଏହି ବିଶ୍ୱରେ ସ୍ୱର୍ଗ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବ ।
ଆଜିର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଯୁଗରେ ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବପର୍ବାଣି ପାଳନକୁ ଜନ ସାଧାରଣ କେବଳ ଅବସର ବିନୋଦନର ଏକ ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରି ନେଇଛନ୍ତି । ଏଗୁଡିକର ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟରେ ଥିବା ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ରହସ୍ୟ ପ୍ରତି କେହି ସତେଚନ ଥିବା ପରି ମନେ ହୁଏନାହିଁ । ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ଗବେଷଣା ଏହି ପର୍ବପର୍ବାଣିଗୁଡିକର ପରମ୍ପରାଗତ ପ୍ରଥା ଉପରେ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ମହଲରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନ ଉପôନ୍ନ କରେ । ସେହି ସବୁ ପ୍ରଶ୍ନର ଉର ଦେବା ମାନବୀୟ ଜ୍ଞାନର ବର୍ହିର୍ଭୂତ । ଏଥିପାଇଁହିଁ ଏହିପରି ଏକ ଧାର୍ମିକ ସଙ୍କଟ କାଳରେ ପରମାତ୍ମା ଶିବ ପ୍ରଜାପିତା ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଶରୀର ମାଧ୍ୟମରେ ଅବତରଣ କରି ସୃଷ୍ଟିର ଆଦି, ମଧ୍ୟ ଓ ଅନ୍ତର ପ୍ରକୃତ ଇତିହାସ ଉପରେ ଯଥାର୍ଥ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରି ବିଶ୍ୱ ନବ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତି । ଏଠାରେ ସେହି ଈଶ୍ୱରୀୟ ଜ୍ଞାନ ଆଧାରରେ “ରକ୍ଷାବନ୍ଧନର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସ୍ୱରୂପ” ଶୀର୍ଷକ ଆଲୋଚନା କରାଯାଉଛି ।
ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିର ସ୍ମୃତି ସ୍ୱରୂପ ଭାରତରେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବପର୍ବାଣୀର ନିଜ ନିଜ ଅଲୌକିକ ମହ୍ୱ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ, ରାଷ୍ଟୀୟ ଅଥବା ଅର୍ନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ବିଚାର କଲେ ରକ୍ଷାବନ୍ଧନ ପର୍ବର ମହ୍ୱ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ଓ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଟେ । କାରଣ ଏହା ମାନବୀୟ ମୂଲ୍ୟ ବୋଧର ସୁରକ୍ଷା ପୂର୍ବକ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ସ୍ନେହ ସହଯୋଗ ଓ ସଦଭାବନା ରକ୍ଷା କରିବାରେ ବିଶିଷ୍ଟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ଏତଦ୍ ବ୍ୟତୀତ ଏଥିରେ ଭାଇ ଭଉଣୀ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଅଲୌକିକ ସ୍ନେହର ଚରମ ନିଦର୍ଶନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ମାନବ ସମାନଜକୁ ଏକତା ସୂତ୍ରରେ ଯୋଡି ରଖିବାରେ ଭଉଣୀମାନେ ଗୁରୁ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ । ଏହାର କାରଣ ସେମାନେ ସ୍ନେହର ପ୍ରତିମୂିର୍ର୍ । ଯେଉଁଠି ସ୍ନେହ ଥାଏ ସେଇଠି ସ୍ୱତଃହିଁ ସଙ୍ଗଠନ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୁଏ । ଆଜି ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତାବାଦ ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ରିୟତାବାଦ ଯେପରି ଅର୍ନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସମସ୍ୟା ରୂପେ ମୁଣ୍ଡ ଟେକିଛି ଏହାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାମାଜିକ, ରାଜନୈତିକ ଓ ଧାର୍ମିକ ସଙ୍ଗଠନର ଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ସଙ୍ଗଠିତ ହୋଇ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଓ ଅର୍ନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଏକତା ତଥା ବିଶ୍ୱ ଭ୍ରାତୃତ୍ୱ ପ୍ରତି ମାନବ ସମାଜକୁ ଉନ୍ମୁଖ କରାଇବା ପାଇଁ ରକ୍ଷା ସୂତ୍ର ବନ୍ଧନର ଏହି ପବିତ୍ର ଅବସରରେ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚିତ । ଏହାଦ୍ୱାରା ସମାଜରେ ବ୍ୟାପ୍ତ ବିଷମତା ଦୂର ହୋଇ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସ୍ନେହ, ସହାନୁଭୂତି ଓ ସହଯୋଗର ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି ହେବ । ବର୍ମାନ ପରିବେଶରେ ଏହାହିଁ ହେବ ରାକ୍ଷୀର ସାର୍ଥକତା ।
ପ୍ରତିବର୍ଷ ଶ୍ରାବଣ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ତିଥିରେ ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନ ଉସôବ ପାଳକ କରାଯାଏ । ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନ ଶବ୍ଦ ସୂଚିତ କରୁଛି ଯେ ଏହା ରକ୍ଷା ପାଇଁହିଁ ବନ୍ଧନ । ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ ଜୀବନରେ ଲଗାମ ରହିବା ଉଚିତ । ଲଗାମହୀନ ଜୀବନର ଅନ୍ତିମ ପରିଣତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖଦ ଓ ଭୟାବହ । ବନ୍ଧନ ଦୁଇ ପ୍ରକାର । ଗୋଟିଏ ଈଶ୍ୱରୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ରୂପୀ ବନ୍ଧନ; ଅନ୍ୟଟି ହେଉଛି ଆସୁରିକ ଉଶୃଙ୍ଖଳତାର ବନ୍ଧନ । ଆସୁରିକ ଉଶୃଙ୍ଖଳତାକୁ ଈଶ୍ୱରୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବାହିଁ ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନ । ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ପ୍ରତି ଥିବା ଅନନ୍ୟ ସ୍ନେହର ଏହା ଏକ ସୁଖଦ ବନ୍ଧନ । ଯେପରି ଅଙ୍କୁଶ ଦ୍ୱାରା ହାତୀ, ଲଗାମ ଦ୍ୱାରା ଘୋଡା, ନଥ ଦ୍ୱାରା ବଳଦକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇଥାଏ ସେହିପରି ଜୀବନ ଈଶ୍ୱରୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦାରୂପୀ ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧି ହେଲେ ଦୁଃଖଦାୟକ ଆସୁରିକ ତ୍ୱ କବଳରୁ ରକ୍ଷା ପାଏ । ଈଶ୍ୱରୀୟ ବନ୍ଧନ ଘୋଡାର ଲଗାମ ପରି ମନୁୁଷ୍ୟକୁ ମନୋବିକାର ସମୂହର ବଶୀଭୂତ ହେବାକୁ ନ ଦେଇ ତାକୁ ଦୈବୀ ସ୍ୱରାଜ୍ୟର ଅଧିକାରୀ କରାଏ । ଏହା ମନୁଷ୍ୟକୁ ଦିବ୍ୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ରୂପକ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ରେଖା ମଧ୍ୟରେ ରହିବାକୁ ପ୍ରେରିତ କରେ । ଏଥିରେ ଅନନ୍ତ ସୁଖ,ଶାନ୍ତି, ଆନନ୍ଦ, ପ୍ରେମ, ଶକ୍ତି ଓ ପବିତ୍ରତା ସନ୍ନିହିତ । ରାକ୍ଷୀର ପରମ ପବିତ୍ର ବନ୍ଧନ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଦୁର୍ଜେୟ ମନୋବିକାରର ଲୌହ ଶୃଙ୍ଖଳରୁ ମୁକ୍ତ କରେ । ଏହା ଈଶ୍ୱରୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପ୍ରମାଣ ସମସ୍ତ ମାନବ ସମାଜକୁ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧିବାର ପ୍ରତୀକ ସ୍ୱରୂପ ଅଟେ । ତେଣୁ ରକ୍ଷାବନ୍ଧନ ଏକ ଈଶ୍ୱରୀୟ ବନ୍ଧନହିଁଁ ଅଟେ । କାଳକ୍ରମେ ମଣିଷ ଏହାର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସ୍ୱରୂପକୁ ବିସ୍ମୃତ ହୋଇଗଲା । ଏଥିପାଇଁ ଏହି ମହାନ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ପର୍ବଟି ପରମ୍ପରାର ସଙ୍କୁଚିତ ଗଣ୍ଡି ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ରହି ନିଷ୍କ୍ରିୟ ହୋଇ ପଡିଛି । ମନୁଷ୍ୟ ଏହାର ଲାଭପ୍ରଦ ରହସ୍ୟକୁ ନ ବୁଝି ଏହାକୁ କେବଳ ଏକ ଧାର୍ମର୍ିକ ବା ସାମାଜିକ ପ୍ରଥା ମାନି ପାଳନ କରୁଛି ।
ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନ କୌଣସି ଏକ ଭୀଷଣ ଆତଙ୍କରୁ ସମଗ୍ର ମାନବ ସମାଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବାର ଈଶ୍ୱରୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସ୍ୱରଣୋସôବ ଅଟେ । ଗୀତାରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି ଯେ ସଂସାରରେ ଧର୍ମ ଗ୍ଳାନି ହେଲେ ପରମାତ୍ମା ଧରାପୃଷ୍ଠରେ ଅବତରଣ କରନ୍ତି । ଯଦା ଯଦାହି ଧର୍ମସ୍ୟ.... । ଆଜି ବିଶ୍ୱ ପରିଦୃଶ୍ୟରେ ଦେଖିଲେ ଗୀତା ବର୍ଣ୍ଣିତ ସେହି ଧର୍ମଗ୍ଳାନି ସମୟ ଉପସ୍ଥିତ । ମନୁଷ୍ୟ ସମାଜ ମନୋବିକାର ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କବଳିତ । ଆସୁରିକ ପ୍ରବୃିର ତାଡନାରେ ପୀଡିତ ହୋଇ ମନୁଷ୍ୟ ଅସହାୟ ଭାବରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛି , “ବିଷୟ ବିକାର ମିଟାଓ , ପାପ ହରୋ ଦେବା ...ା” ବର୍ମାନ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିିକତାର ଚାରିକାନ୍ଥ ମଧ୍ୟେରେ ଧର୍ମ ହୋଇଛି ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଓ ସଙ୍କୁଚିତ । ଭାରତର ଗୌରବମୟୀ ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ଲୁପ୍ତ ସଂସ୍କୃତିର ପୁନରୁାନ ତଥା ମାନବ ସମାଜକୁ ଆସୁରିକ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ କରାଇବାକୁ ସର୍ବାତ୍ମାଙ୍କ ପିତା ପତିତପାବନ ପରମାତ୍ମା ଈଶ୍ୱରୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ରୂପକ ରକ୍ଷାସୂତ୍ର(ରକ୍ଷାର ଉପାୟ) ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ସୃଷ୍ଟିରେ ଅବତରଣ କରନ୍ତି । ରାକ୍ଷୀ ଏହି ପବିତ୍ରତମ ରକ୍ଷାର ପ୍ରତୀକ । ମନୁଷ୍ୟର ବିଷୟ ବିକାର ରୂପକ ବିଷକୁ ହରଣ କରିବା ପାଇଁ ସେ ସୃଷ୍ଟିରେ ଅବତରଣ କରୁଥିବାରୁ ସେହି ସ୍ମୃତିରେ ପାଳିତ ଏହି ରକ୍ଷା ବନ୍ଧନ ପର୍ବକୁ “ବିଷ ତୋଡକ ପର୍ବ’ ବା “ପୁଣ୍ୟ ପ୍ରଦାୟକ ପର୍ବ” ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
ରାକ୍ଷୀର ମଝି ଅଂଶ(ମୌଳି) ହେଉଛି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ପ୍ର୍ରତୀକ । ଏହାର ଉଭୟ ପଟେ ଯେଉଁ ଦୁଇଟି ସୂତା ବାହାରିଥାଏ ତାହା ଜ୍ଞାନ ଓ ଯୋଗର ଦ୍ୟୋତକ । ପରମାତ୍ମା ଧରାପୃଷ୍ଠରେ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ଈଶ୍ୱରୀୟ ଜ୍ଞାନ ଓ ସହଜ ରାଜଯୋଗର ଶିକ୍ଷା ଦିଅନ୍ତି । ପରମାତ୍ମାଙ୍କୁ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଜ୍ଞାନ ଆବଶ୍ୟକ । ଜ୍ଞାନ ଦ୍ୱାରା ମଣିଷର ବିଚାର ବଦଳେ । ବିଚାର ଅନୁରୂପ ବିଶ୍ୱର ପରିସ୍ଥିତି ସୁଖଦ ବା ଦୁଃଖଦ ହୁଏ । ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ମଣିଷ ମନୋବିକାରରୁ ମୁକ୍ତ ହୁଏ । ନିର୍ମଳ ଅନ୍ତଃକରଣ ଦ୍ୱାରା ପରମାତ୍ମାଙ୍କୁ ଅନୁଭବ କରିହୁଏ । ଜ୍ଞାନ ଓ ଯୋଗ ରୂପକ ରକ୍ଷାସୂତ୍ର ଦ୍ୱୟ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସହ ସ୍ନେହ ବନ୍ଧନରେ ଆବଦ୍ଧ କରେ । ତିଳକ, ଆତ୍ମ ସ୍ମୃତି ଦ୍ୟୋତକ । ଆତ୍ମିକ ସ୍ମୃତିର ବିନା ପରମାତ୍ମାନୁଭୂତି ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ରକ୍ଷାବନ୍ଧନରେ ଉପହାର ଦେବାର ପରମ୍ପରା ଦେଖାଯାଏ । କାମକ୍ରୋଧାଦି ମନୋବିକାର ସମୂହକୁ ତ୍ୟାଗ କରିବାହିଁଁ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ପ୍ରତି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉପହାର । ଶେଷରେ ଆସେ ମୁହଁ ମିଠା କରିବା ସମୟ । ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଅର୍ଥରେ ଏହା ମଧୁର ସମ୍ଭାଷଣକୁ ବୁଝାଏ। ଏହିପରି ରାକ୍ଷୀର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସ୍ୱରୂପକୁ ବୁଝି ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଏହି ଈଶ୍ୱରୀୟ ରକ୍ଷାସୂତ୍ର(ରକ୍ଷା ଉପାୟ) ଅଙ୍ଗୀକାର କଲେ ତାହାହିଁଁ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ରକ୍ଷା କରିବ ।ା ଓମ ଶାନ୍ତି ।ା
ଯୋଗାଯୋଗ :
ଶିବ ଶକ୍ତି ହୋମିଓ ସେବା ସଦନ
କାଦୋପଡା ଗଳି, ବସଷ୍ଟାଣ୍ଡ, ପାଟଣାଗଡ଼ - ୭୬୭୦୨୫
ଫୋ. - (୦୬୬୫୮) ୨୨୨୩୩୯ (ଘର), ମୋବାଇଲ - ୯୪୩୭୨୧୦୨୯୬
Comments
Post a Comment