DIVYA CHETANA ODISHA

 ଆପଣ ରୋଗର ଶିକାର ହେଉ ନାହାନ୍ତି ତ? ଡାକ୍ତର ପୁପୁରୁଷୋତ୍ତମ ପାତଞ୍ଜଳି ଆମ ଦୈନିକ ଜୀବନରେ ପ୍ରାୟ ଏପରି କେତେକ ଅବସର ଆସେ ଯାହାକୁ ଆମେ ସାଧାରଣ ମନେ କରି ଘାତକ ବସ୍ତୁର ଉପଯୋଗ କରୁ; କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡିକର ଦୁଷ୍ପରିଣାମ ଯେତେବେଳେ ସମ୍ମୁଖକୁ ଆସେ ସେତେବେଳେ ଆମେ ଚମକି ପଡୁ । ଏ ସାଧାରଣ ବସ୍ତୁ ଓ ଏହାର ପ୍ରୟୋଗ ଆମେ ସହଜ ଭାବରେ କରୁ; କିନ୍ତୁ ଆମେ କେବେ ହେଲେ ସେଗୁଡିକର ଦୁରଗାମୀ କୁପରିଣାମ କଥା କଳ୍ପନା କରୁ ନାହିଁ । ଏ ଛୋଟ ଅସାବଧାନତା ଶାରୀରିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ  ନିମନ୍ତେ କେବେ କେବେ ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଏ ଭୁଲ ମଧ୍ୟ ଭୁଲରେ ରୋଗକୁ ଲାଳନ ପାଳନ କରେ । ଏଣୁ ଆମେ ଛୋଟ ମନେ କରୁଥିବା ବିଷୟଗୁଡିକ ପ୍ରତି ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।  ଅନ୍ୟର ରେଜରରେ ଦାଢି କାଟିବା କେବେ କେବେ ଲୋକେ ଆଳସ୍ୟ ବଶତଃ ଅନ୍ୟର ରେଜରରେ ଦାଢି କାଟନ୍ତି । ଏ ଅସାବଧାନତା ଏତେ ଛୋଟ ଯେ, ଲୋକ ଏହାକୁ ରୋଗର କାରଣ ମାନିବାକୁ ମୋଟେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୁହନ୍ତି;  କିନ୍ତୁ  ଏକଥା ଠିକ ଅନ୍ୟର ରେଜରରେ ଦାଢି କାଟିବା ଦ୍ୱାରା ସେ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷଙ୍କର ରୋଗ ଜୀବାଣୁ  କାଳାନ୍ତରରେ ନିଜର ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରନ୍ତି । ଭୋଜନାଳୟରେ ନାପକିନରେ ମୁହଁ ହାତ ପୋଛିବା ଲୋକେ ପ୍ରାୟ ଭୋଜନାଳୟରେ ନାପକିନରେ ହାତ ମୁହଁ ପୋଛି  ନିଅନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ଏ ପଦ୍ଧତି ରୋଗକୁ ସହଜରେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ଦିଏ ।  ଭୋଜନାଳୟରେ ସମସ୍ତେ ନିଶ୍ଚୟ କାହାରି ଦେହରେ କିଛି ରୋଗ ଥିବ । ମୁହଁ

 ସୁନ୍ସୁନିଆ ଶାଗ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବିଜ୍ଞାନୀ ଡକ୍ଟର ଅସୀମା ·ଟାର୍ଜୀ ସୁନସୁନିଆ ଶାଗରେ ଅପସ୍ମାର ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ଥିବା ବିଷୟ ପ୍ରମାଣିତ କରିଥିଲେ । ବଙ୍ଗଳାରେ ସୁନସୁନିଆ ଶାଗ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ·ଷ କରାଯାଇ ତାର ରସ ନିଦ୍ରାହୀନତା ରୋଗ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା । ଏଥିରୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ସେ ସୁନ ସୁନିଆ ଶାଗ ଉପରେ ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା ଆରମ୍ଭ କରିଦଲେ । ଶେଷରେ ସେ ଏଥିରେ ଥିବା ମାରସିଲିନ ନାମକ ରାସାୟନିକ ତ୍ୱର ସନ୍ଧାନ ପାଇଲେ । ଏହା ଉପରେ ଗବେଷଣା କରି ସେ ଉପରୋକ୍ତ ନିଷ୍କର୍ଷରେ ପହିଲେ । ସେ ସୁନ ସୁନିଆ ଶାଗ ରସରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଔଷଧ ପ୍ରାୟ ୨୦୦୦ ମୃଗୀ ରୋଗ ଭୋଗ କରୁଥିବା ରୋଗୀଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଆଶା ଜନକ ସଫଳତା ଲାଭ କଲେ । ଏହି ଔଷଧ ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ୱାରା ଶତକରା ୩୦ ଜଣ ରୋଗୀ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୋଗମୁକ୍ତ ଓ ଶତକରା ୬୦ ଜଣ ଆଂଶିକ ରୋଗମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଶତକରା ୭ ଜଣ ରୋଗୀ ରୋଗ ମୁକ୍ତି ହୋଇ ପାରି ନ ଥିଲେ । ଏ ଔଷଧର କୌଣସି କୁପ୍ରତିକ୍ରିୟା ରୋଗୀ ଦେହରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ନାହିଁ ।

 ପ୍ରାକୃତିକ ସ୍ନାନ ଓ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପୁରାତନ କାଳରେ ଲୋକମାନେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟର ଉନ୍ନତି ନିମନ୍ତେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସ୍ନାନ ଦ୍ୱାରା ଶରୀ ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ରଖୁଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରାକୃତିକ ସାଧନା ଯଥା-ମାଲିସ, ସ୍ନାନ, ଯୋଗ ଇତ୍ୟାଦି ମାଧ୍ୟମରେ ନିଜ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖୁଥିଲା । ଧୀରେଧୀରେ ସମୟ ସହିତ ତାଳ ଦେଇ ମନୁଷ୍ୟ ନିଜକୁ ବଦଳାଇଲା ଏବଂ ସେଇ ପ୍ରାକୃତିକ ସାଧନ ସବୁକୁ ତ୍ୟାଗ କରି ରଚନାତ୍ମକ ସାଧନ ଉପରେ ଅଧିକ ଜୋର ଦେଲା । ଫଳରେ ମନୁଷ୍ୟର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷୀଣ ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲା; ମାତ୍ର ବର୍ମାନ ମନୁଷ୍ୟ ପୁନର୍ବାର ପ୍ରକୃତିର ସାଧନ ଉପଯୋଗ କରିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ପ୍ରାକୃତିକ ସ୍ନାନ ମଧ୍ୟ ଏହି ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ । ପ୍ରାକୃତିକ ସ୍ନାନ ମନୁଷ୍ୟର ସ୍ଥୂଳତା, ତ୍ୱ· ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ରୋଗ, ବିଭିନ୍ନ ଶାରୀରିକ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତ୍ୟଙ୍ଗର ସୁ·ଋତା, ହୃଦୟ ରୋଗ ଆଦି ନିମନ୍ତେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭପ୍ରଦ । କେତେ ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ସ୍ନାନ ସମ୍ପର୍କରେ ନିମ୍ନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଗଲା । ୧) ସାଧାରଣ ଜ୍ଞାନ: ଥଣ୍ଡା ବା ଗରମ ଜଳରେ ସ୍ନାନ କରିବାକୁ ସାଧାରଣ ସ୍ନାନ କହନ୍ତି । ଏଥିରେ ଶରୀର ସ୍ବଚ୍ଛ, ତାଜା, ଫୁିର୍ଦାୟକ ରହେ ।  ୨) ଫୁଆରା ସ୍ନାନ: କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଘରେ ଜଳ ଫୁଆରାରେ ସ୍ନାନ କରିଥାନ୍ତି । ଫୁଆରାର ପତଳା ବା ମୋଟା ଧାରା ବ୍ୟକ୍ତିର ଆଗ୍ରହ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଏହି ସ୍ନାନ ରକ୍ତ ପରିବହନ ଏବଂ ଶରୀରର ସ୍ଫୁି

 ଦୁଗ୍ଧ, ପ୍ରକୃତିର ଏକ ମହାନ ଦାନ ବିଧୁ ଭୂଷଣ ରଥ ଦୁଗ୍ଧ ବା କାହାକୁ ଭଲ ନ ଲାଗେ? ଶିଶୁଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବୃଦ୍ଧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏହା ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷୀର ବୋଧ ହୁଏ ମନୁଷ୍ୟକୁ ପ୍ରକୃତିର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦାନ ଅଟେ । ଦୁଗ୍ଧରୁ ଉପôନ୍ନ ବିଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଯେ କୌଣସି ସୁସ୍ବାଦୁ ଖାଦ୍ୟଠାରୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ସୁସ୍ବାଦୁ ଓ ବଳକାରକ । ଦୁଗ୍ଧ ଏବଂ ଦୁଗ୍ଧଜାତ ପଦାର୍ଥରେ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଶରୀର ବୃଦ୍ଧିକାରକ, ଯୁବକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଉାପ ପ୍ରଦାନକାରୀ ତଥା ବୃଦ୍ଧମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରୋଗହୀନ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନକାରୀ ସମସ୍ତ ଭେଷଜୀୟ ପଦାର୍ଥ ବିଦ୍ୟମାନ । ସେଥିପାଇଁ କାଶ୍ୟପ ସଂହିତାରେ “କ୍ଷୀରାପôରଂ ନାସ୍ତି ଜୀବନିୟମ୍” ବୋଲି ଏହି ସା୍ୱିକ ଖାଦ୍ୟକୁ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଇଛି । ଆର୍ଯ୍ୟ ମନିଷୀ ଚରକ ଦୁଗ୍ଧରେ ଥିବା ପ୍ରଧାନ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଯାଇଛନ୍ତି- ଯଥା, ଦୁଗ୍ଧ ସୁସ୍ବାଦୁ, ଶୀତଳ, ମୃଦୁ, ସ୍ନିଗ୍ଧ, ବହଳିଆ, ଜୀର୍ଣ୍ଣକାରୀ ଇତ୍ୟାଦି । ମନୁଷ୍ୟର ଖାଦ୍ୟ ଏପରି ହେବା ଦରକାର ଯେ ତହିଁରୁ ଭୋଜନରେ ସନ୍ତୋଷ ମିଳିବା ସେଙ୍ଗ ସେଙ୍ଗ ଶରୀର ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଉପାଦାନ ମଧ୍ୟ ଥିବ । ଏହିପରି ଏକ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟରେ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ପରିମାଣରେ ଜଳ, ଛେନା, ଶର୍କରା ଓ ସ୍ନେହସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ, ଧାତବ ଲବଣ ଓ ଖାଦ୍ୟସାର ଇତ୍ୟାଦି ଆବଶ୍ୟକ । କେବଳ ଦୁଗ୍ଧରେ ଅଳ୍

 ଘରୋଇ ଉପ·ର ହୃଦୟ ରୋଗ, ଅମ୍ଳପୀ, ଉଦରରୋଗ, ମେଦ ବହୁଳତା ଏବଂ ମଧୁମେହ ୧) ଲାଭ ୫୦୦ ଗ୍ରାମ ସହ ୭ଟି ପୁଦିନା ପତ୍ର ଓ ୭ଟି ତୁଳସୀ ପତ୍ର ମିଶାଇ ରସ ବାହାର କରି ପ୍ରତିଦିନ ସକାଳେ ଖାଲି ପେଟରେ ପାନ କଲେ ହୃଦୟ ଧମନୀରେ ହେଉଥିବା ଅବରୋଧ ଖୋଲିଯାଏ । ଅମ୍ଳ ପୀ, ସମସ୍ତ ଉଦର ରୋଗ, କୋଲେଷ୍ଟ୍ରୋଲ, ହୃଦୟ ରୋଗ ଏବଂ ମେଦ ବହୁଳତା ପାଇଁ ଲାଭ ରସ ନିୟମିତ ପାନ କରିବା ଉଚିତ । ୨) ସମାନ ପରିମାଣରେ ଗହମ, ·ଉଳ, ବାଜରା, ଗୋଟା ମୁଗକୁ ଅଳ୍ପ ଭାଜି ଦଲିଆ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ ଓ ଏଥିରେ ପ୍ରତି କି.ଗ୍ରା. ଅନୁପାତରେ ୧୦ ଗ୍ରାମ ଜୁଆଣୀ ଓ ୨୫ ଗ୍ରାମ ଧଳା ରାଶି ମିଶାଇବେ । ୫୦ ଗ୍ରାମ ଦଲିଆକୁ ୪୦୦ ମିଲି ପାଣିରେ ସିଝାଇବେ । ସ୍ୱାଦ ଅନୁସାରେ ଲୁଣ ଓ କିଛି ପରିବା ମଧ୍ୟ ମିଶାଇବେ । ନିୟମିତ ଏହାକୁ ସେବନ କଲେ ମଧୁମେହ, ମେଦ ବହୁଳତା ଓ ହୃଦୟ ରୋଗରେ ଉପକାର ମିଳେ । ୩) କାକୁଡି, କଲରା ଓ ଟମାଟୋର ରସ ମଧୁମେହ ପାଇଁ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଟେ ।  ୪) ମେଦ ବହୁଳତା, କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ, କୋଲେଷ୍ଟ୍ରୋଲ, ଚର୍ମରୋଗ ଏବଂ କ୍ୟାନସର ଆଦି ରୋଗରେ ଗୋମୂତ୍ର ଅର୍କ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଟେ । ୫) ୫-୧୦ ଗ୍ରାମ ଅର୍ଜୁନ ଚୂର୍ଣ୍ଣକୁ ୧ କପ୍ କ୍ଷୀର ଓ ୩ କପ୍ ପାଣିରେ ସିଝାଇବେ । ୧ କପ୍ ଅବଶିଷ୍ଟ ରହିବା ପରେ ତାକୁ ଛାଣି ପ୍ରତ୍ୟହ ସକାଳେ ଖାଲି ପେଟରେ ପିଇବେ । ଏହି ଅର୍ଜୁନ କ୍ଷୀର ପାକ ଦୁର୍ବଳ ହୃଦୟ  ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭ ଦାୟକ । ୬) ପ୍ରତିଦି

 ପ୍ରାଥମିକ ଚିକିତ୍ସାଳୟ ଅର୍ଥାତ ରୋଷେଇ ଘର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ବାଳକୃଷ୍ଣ  ଜୁଆଣୀ:- * ଯେଉଁମାନେ ମଦ ପିଅନ୍ତି । ମାତ୍ର ଏବେ ମଦ ପିଇବା ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ ସେମାନେ ଅଧ କି.ଗ୍ରା ଜୁଆଣିକୁ ୪ଲିଟର ପାଣିରେ ଫୁଟାଇ ୨ଲିଟର ହେଲେ ଛାଣି କରି ସାଇତି ରଖିବେ । ଏହାକୁ ପ୍ରତିଦିନ ଖାଦ୍ୟର ପୂର୍ବରୁ ୧-୧ କପ ପିଇବେ । ଲିଭର ଠିକ ରହିବ ଏବଂ ମଦ ପିଇବାର ଇଚ୍ଛା କମି କମି ଯିବ । * ଜୁଆଣୀକୁ ଅଳ୍ପ ଭାଜି ସକାଳେ-ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଉଷୁମ ପାଣି ସହ ବା କ୍ଷୀର ସହ ୨-୩ ଗ୍ରାମ ନିୟମିତ ଖାଇଲେ ସର୍ଦ୍ଧି, ଥଣ୍ଡା ଓ ପେଟ ରୋଗରେ ଲାଭ ମିଳିଥାଏ । * ୨-୩ ଗ୍ରାମ ଜୁଆଣୀ ଚୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଳ ଦହି ସହ ଖାଇଲେ ପେଟର କୃମି ମରିଯାଆନ୍ତି । * ୧୦ ଗ୍ରାମ ଜୁଆଣୀକୁ ୧ ଲିଟର ପାଣିରେ ଫୁଟାଇ ୨୫୦ ମିଲି ରହିଲେ ଛାଣି କରି ସକାଳେ ଓ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ପ୍ରସୂତୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ପିଆଇଲେ ପ୍ରସୂତି ଜନିତ ବିକାର ରହିବ ନାହିଁ । ଏହି ଯୋଗୁଁ ବର୍ଦ୍ଧିତ ଶରୀର ପୂର୍ବ ସ୍ଥିତିକୁ ଫେରି ଆସେ । * ୧୦ ଗ୍ରାମ ଜୁଆଣୀକୁ ଗୁଣ୍ଡ କରି ଏଥିରେ ଫାଳେ ଲେମ୍ବୁରସ ମିଶାଅ । ଏଥିରେ ଛାଂଚ (ଘୋଳ ଦହି) ଓ ୫ ଗ୍ରାମ ଫିଟିକରି ପାଉଡର ମିଶାଇ ମଲମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କର । ଏହାକୁ ମୁଣ୍ଡ ବାଳରେ ଲଗାଇଲେ କେଶ ଦୃଢ଼ ହୁଏ ଏବଂ ଉକୁଣୀ, ନିଖ ଆଦି ମରି ଯାଆନ୍ତି । ଗୁଜୁରାତି:- * ମୁହଁରେ କ୍ଷତ ହୋଇଥିଲେ ଗୁଜୁରାତିକୁ ବାଟି ମହୁ ମିଶାଇ ଲଗାଇଲେ କ୍ଷତ ଭଲ ହୋଇଯାଏ । ୨-୩ ଗ୍ରାମ ଗୁଜୁରାତି ମିଶ୍ରି ସହ

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୧୬/୧୮) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)   ଅଷ୍ଟାଦଶ ଅଧ୍ୟାୟଃ ମୋକ୍ଷ ଯୋଗଃ  ହେ ଭରତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ! ଏହି ତ୍ୟାଗ ବିଷୟରେ ମୋର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ତୁମେ ଶୁଣ । ହେ  ପୁରୁଷ ବ୍ୟାଘ୍ର ! ତ୍ୟାଗ ତିନି ପ୍ରକାର ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।ା୪ାା ଯଜ୍ଞ, ଦାନ ଓ ତପସ୍ୟା- ଏହି ତିନି ପ୍ରକାର କର୍ମ ତ୍ୟାଗ କରିବା ଅନୁଚିତ ; ଏହା କରଣୀୟ ଅଟେ । ଯଜ୍ଞ, ଦାନ ଏବଂ ତପସ୍ୟା ବିବେକୀ ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପବିତ୍ର କରେ ।ା୫ାା ହେ ପାର୍ଥ ! ଏହି କର୍ମ ମଧ୍ୟ ଆସକ୍ତି ଏବଂ ଫଳାକାଂକ୍ଷା ତ୍ୟାଗ ପୂର୍ବକ କରିବା ଉଚିତ ; ଏହା ମୋର  ନିଶ୍ଚିତ ଓ ଉତ୍ତମ ମତ  ଅଟେ ।ା୬ାା  ନିୟତ କର୍ମର ତ୍ୟାଗ ଉଚିତ ନୁହେଁ । ମୋହବଶତଃ ଯଦି ସେହି କର୍ମ ତ୍ୟାଗ କରାଯାଏ ତେବେ ସେହି ତ୍ୟାଗକୁ ତାମସ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।ା୭ାା ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟ ଦୁଃଖ କାରକ ମନେ କରି ବା ଶାରୀରିକ କଷଣ ଭୟ ହେତୁ କୌଣସି କର୍ମର ତ୍ୟାଗ କରେ ତେବେ ସେହି ତ୍ୟାଗ ରାଜସ ଅଟେ ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ତାକୁ କର୍ମ ତ୍ୟାଗର ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ ।ା୮ାା ହେ ଅର୍ଜୁନ ! ""ଏହା କରିବା ମୋର କର୍ତ୍ତବ୍ଯ ''- ଏପରି ମନେ କରି ଆସକ୍ତି ଏବଂ ଫଳକାମନା ତ୍ୟାଗ ପୂର୍ବକ ଯଦି ନିୟତ କର୍ମ କରାଯାଏ, ତେବେ ତାକୁ ସାତ୍ତ୍ଵିକ ତ୍ୟାଗ ବୋଲି ମନେ କରାଯାଏ ।ା୯ାାସଂଶୟ ରହିତ, ଶୁଦ୍ଧ ଭାବନାଯୁକ୍ତ; ବୁଦ୍ଧିମାନ ଓ ତ୍ୟାଗୀ ପୁରୁଷ ଅକଲ୍ୟାଣକାରକ ଧର୍ମରେ ଦ୍

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୧୫/୧୭) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)   ସପ୍ତଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାତ୍ରୟ ବିଭାଗଯୋଗଃ ଅନୁବାଦ--ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ  ମନୁଷ୍ୟାତ୍ମାମାନଙ୍କର ସ୍ୱଭାବତଃ ତିନି ପ୍ରକାର ଶ୍ରଦ୍ଧା  ସାତ୍ତ୍ଵିକୀ, ରାଜସୀ ଓ ତାମସୀ ରହିଥାଏ । ତାହା ତୁମେ ଶୁଣ ।ା୨ାା ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷର ଶ୍ରଦ୍ଧା ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତି ଓ ସ୍ୱଭାବର ଅନୁସରଣ କରେ । ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ନା କୌଣସି ପ୍ରକାର ଶ୍ରଦ୍ଧା ଥାଏ । ଯା'ର ଶ୍ରଦ୍ଧା ଯେପରି ସେ ସେପରି ହୁଏ ।ା୩ାା ସାତ୍ତ୍ବିକ ସ୍ୱଭାବର ଲୋକେ ଦେବତାମାନଙ୍କର ଉପାସନା କରନ୍ତି; ରାଜସିକ ସ୍ୱଭାବର ଲୋକେ ଯକ୍ଷ ଓ ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କ ଉପାସନା କରନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟ ତାମସିକ ସ୍ୱଭାବ ସଂପନ୍ନ ଲୋକେ ଭୂତ-ପ୍ରେତାଦିଙ୍କ ଉପାସନା କରନ୍ତି ।ା୪ାା ଦମ୍ଭ ଓ ଅହଙ୍କାରଯୁକ୍ତ ତଥା କାମ ଓ ରାଗ(ଆସକ୍ତି)ର ବଳ (ବେଗ)ରେ ପ୍ରେରିତ ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ର ବିରୁଦ୍ଧ ଘୋର ତପସ୍ୟା କରନ୍ତି ; ସେହି ମୂଢ଼ଲୋକେ ଶରୀରରେ ବିଦ୍ୟମାନ ପଞ୍ଚଭୂତଗୁଡିକୁ ତଥା ଶରୀରାଭ୍ୟନ୍ତରସ୍ଥିତ ମୋତେ(ଆତ୍ମା) କଷ୍ଟ ଦିଅନ୍ତି । ଏପରି ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ତୁ ଆସୁର ପ୍ରକୃତିର ବୋଲି ଜାଣ ।ା୫-୬ାା ଆୟୁ, ସାତ୍ତ୍ବିକତା, ବଳ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ମୁଖ ତଥା ରୁଚି ବୃଦ୍ଧି କରୁଥିବା ରସାଳ,ସ୍ନେହଯୁକ୍ତ, ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ବରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଚିତ୍ତକୁ ସନ୍ତୋଷ ପ୍ରଦାନ କ

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୧୪/୧୬) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)   ଷୋଡଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ  ଦୈବାସୁର- ସମ୍ପଦ ବିଭାଗ ଯୋଗଃ ଅନୁବାଦକ- ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ  ହେ ଭାରତ ! ଭୟହୀନତା, ଚିତ୍ତ  ଶୁଦ୍ଧି, ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଯୋଗରେ ନିଷ୍ଠା, ଦାନ, ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ସଂଯମ, ଯଜ୍ଞ, ସ୍ୱଧ୍ୟାୟ, ତପ, ସରଳତା, ଅହିଂସା, ସତ୍ୟ, ଅକ୍ରୋଧ, ତ୍ୟାଗ, ଶାନ୍ତି, ପରନିନ୍ଦା ତ୍ୟାଗ, ଜୀବେ ଦୟା,ନିର୍ଲୋଭ, ମୃଦୁତା,ମର୍ଯ୍ୟାଦା(ପାପକର୍ମ ପ୍ରତି ଲଜ୍ଜା) ଅଚଞ୍ଚଳତା,ତେଜ, କ୍ଷମା, ଧୈର୍ଯ୍ୟ, ଶୌଚ,ଅହ୍ରୋହ, ନିରଭିମାନ - ଏହିସବୁ ଗୁଣ ଦୈବୀ ସମ୍ପଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ଜାତ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ହୋଇଥାଏ ।ା୧-୩ାା ଆସୁରୀ ସ୍ୱଭାବ ସମ୍ପନ୍ନ ଲୋକେ ପ୍ରବୃତ୍ତି ଓ ନିବୃତ୍ତି କ'ଣ ଏକଥା ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ । ସେମାନଙ୍କଠାରେ ଶୌଚ, ଆଚାର ଏବଂ ସତ୍ୟ ନ ଥାଏ ।ା୭ାା ସେମାନେ ସଂସାରକୁ ମିଥ୍ୟା, ଧର୍ମ ରହିତ, ସ୍ତ୍ରୀ ପୁରୁଷଙ୍କ ସଂଯୋଗରୁ ସ୍ୱତଃ ଉତ୍ପନ୍ନ ତଥା କାମପୋଭୋଗ ପାଇଁ ହିଁ ଏହା ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ; ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କିଛି କାରଣ ନାହିଁ ବୋଲି କହିଥାନ୍ତି । ୮ ।ା ଏହିପରି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସମ୍ପନ୍ନ କ୍ରୁର କର୍ମା,  ମନ୍ଦ ବୁଦ୍ଧି ଯୁକ୍ତ ଦୁଷ୍ଟଲୋକ ସଂସାରର ଶତ୍ରୁ ହୋଇ ତାହାର ବିନାଶ ପାଇଁ ଜନ୍ମ ହୁଅନ୍ତି ।ା୯ାା ଅପୂରଣୀୟ କାମନାଗୁଡିକର ଆଶ୍ରୟ ପୂର୍ବକ ଦମ୍ଭ, ମାନ ଓ ଅହଙ୍କାରଯୁକ୍ତ ହୋଇ ମୋହ ହେତୁ ଦୁରାଗ୍ରହଗୁଡ

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୧୩) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)    ପଞ୍ଚଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ  ଯୋଗଃ ଅନୁବାଦ- ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ  ଉର୍ଦ୍ଧମୂଳ ଓ ଅଧଃଶାଖାଯୁକ୍ତ ସଂସାର ରୂପକ ଅଶ୍ୱତ୍ଥ ବୃକ୍ଷକୁ ଅବିନାଶୀ କୁହନ୍ତି । ବେଦର ମହାବାକ୍ୟ ଗୁଡିକ ଏହାର ପତ୍ର ତୁଲ୍ୟ । ଏପରି ସଂସାର ବୃକ୍ଷକୁ ଯେ  ଜାଣନ୍ତି, ସେ ବେଦବତ୍ତା ଅଟନ୍ତି ।ା ୧ାା ଗୁଣଗୁଡିକ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରବୃଦ୍ଧ ଓ ବିଷୟରୂପୀ ପଲ୍ଲବ ଯୁକ୍ତ ଏହି ସଂସାର ରୂପକ ଅଶ୍ୱତ୍ଥ ବୃକ୍ଷର ଶାଖାଗୁଡିକ ଅଧଃ ଓ ଉର୍ଦ୍ଧ ଭାଗରେ ବ୍ୟାପି ରହିଛି । କର୍ମବନ୍ଧନ ଉତ୍ପନ୍ନକାରୀ  ଏହାର ଚେର ସବୁ ମନୁଷ୍ୟଲୋକରେ ନିମ୍ନ ଦିଗରେ ବିସ୍ତୃତ  ହୋଇଅଛି ।ା୨ାା ଏହି ବୃକ୍ଷର ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱରୂପ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ ନାହିଁ, କାରଣ ଏହାର ଆଦି, ଅନ୍ତ ଓ ସ୍ଥିତି ନାହିଁ । ଏହି ସୁଦୃଢ଼ ମୂଳଯୁକ୍ତ ସଂସାର ରୂପୀ ଅଶ୍ୱତ୍ଥ ବୃକ୍ଷକୁ ବୈରାଗ୍ୟ ରୂପକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅସ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାରା ଛେଦନ କରି - ।ା ୩ ।ାତତ୍ପଶ୍ଚାତ୍ ସେହି ପଦ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରଯତ୍ନ  କରିବା ଉଚିତ ଯାହାକୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିବା ମନୁଷ୍ୟମାନେ ପୁନଶ୍ଚ ସଂସାରକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ  କରନ୍ତି ନାହିଁ ।  ଯାହାଙ୍କଠାରୁ ଅନାଦିକାଳରୁ ପ୍ରଚଳିତ ସୃଷ୍ଟି ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଛି ସେହି ଆଦି ପୁରୁଷଙ୍କଠାରେ ମୁଁ ଶରଣାପନ୍ନ ହେଉଛି ।ା୪ାା ଯେଉଁମାନେ ମାନ ଓ ମୋହକୁ ତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି; ଇନ୍ଦ୍ରି

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୧୨) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)  ଚତୁର୍ଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ଗୁଣତ୍ରୟ ବିଭାଗ ଯୋଗଃ ଅନୁବାଦ--ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ   ସମସ୍ତ ଜ୍ଞାନ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଓ ପରମ ଜ୍ଞାନ ପୁନର୍ବାର କହୁଛି, ଯାହାକୁ ଜାଣି ସମସ୍ତ ମୁନିଗଣ ଏହି ଦେହ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ପରମ ଗତି (ସିଦ୍ଧି) ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି ।ା୧ାା ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଜ୍ଞାନର ଆଶ୍ରୟ ନିଅନ୍ତି ସେମାନେ ମୋର ସଧର୍ମତା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ସୃଷ୍ଟି ସମୟରେ ଜନ୍ମ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ କି ପ୍ରଳୟ କାଳରେ ବ୍ୟଥିତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ ।ା୨ାା ହେ ଭାରତ ! ପ୍ରକୃତି ମୋର ଗର୍ଭାଧାନର ସ୍ଥାନ ଅଟେ । ସେଥିରେ ମୁଁ ବୀଜ ନିକ୍ଷେପ କରେ । ତାହାଠାରୁ ସମସ୍ତ ଭୂତର ଉତ୍ପତ୍ତି  ହୁଏ ।ା ୩ ।ା ହେ କୌନ୍ତେୟ ! ସମସ୍ତ ଯୋନିରେ ଯେଉଁ  ସମସ୍ତ ଶରୀରଧାରୀ ପ୍ରାଣୀ ଉତ୍ପନ୍ନ  ହୁଅନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ଗର୍ଭାଧାନ ସ୍ଥାନ ହେଉଛି ପ୍ରକୃତି ଓ ମୁଁ ଗର୍ଭାଧାନକର୍ତ୍ତା ପିତା ।ା ୪ ।ାହେ ମହାବାହୁ ! ପ୍ରକୃତିରୁ ଜାତ ସତ୍ତ୍ବ,ରଜ ଓ ତମ ଏହି ଗୁଣତ୍ରୟ ଅବିନାଶୀ ଜୀବାତ୍ମାକୁ ଦେହରେ ଆବଦ୍ଧ କରି ରଖେ ।ା ୫ ।ା ହେ ନିଷ୍ପାପ ! ଏହି ଗୁଣ ସମୂହ ମଧ୍ୟରେ ସତ୍ତ୍ବ ଗୁଣ ତା'ର ନିର୍ମଳତା ପାଇଁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରକାଶର କାରଣ ହୁଏ ଓ ପ୍ରକୃତିରେ କୌଣସି ବ୍ୟାଧି ଓ ଯନ୍ତ୍ରଣାର ସୃଷ୍ଟି କରେ  ନାହିଁ । ତାହା ସୁଖ ଓ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆସକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ବନ୍

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୧୧) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)    ତ୍ରୟୋଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ କ୍ଷେତ୍ର-କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ ବିଭାଗ ଯୋଗଃ  ଅନୁବାଦ-ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ  ହେ କୌନ୍ତେୟ! ଏହି ଶରୀରକୁ କ୍ଷେତ୍ର କୁହାଯାଏ । ଏହାକୁ(କ୍ଷେତ୍ରକୁ) ଯିଏ ଜାଣେ ଜ୍ଞାନୀଲୋକେ ତାହାକୁ            "କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ' କହନ୍ତି ।ା୧ାାହେ ଭାରତ ! ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମୋତେହିଁ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ ବୋଲି ଜାଣ; ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ର ଓ କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ ବିଷୟକ ଜ୍ଞାନହିଁ ପ୍ରକୃତ ଜ୍ଞାନ, ଏହା ମୋର ଅଭିମତ ।ା୨ାାାଏହି କ୍ଷେତ୍ର କଣ, କିପରି, କେଉଁ ବିକାରଯୁକ୍ତ, କେଉଁଠାରୁ ଆସିଛି ତଥା କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ କିଏ ଏବଂ ତା'ର ଶକ୍ତି(ପ୍ରଭାବ) କେଉଁ ପ୍ରକାର , ସେସବୁ ତୁ ମୋଠାରୁ ସଂକ୍ଷେପରେ ଶୁଣ ।ା୩ାା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଛନ୍ଦ ଦ୍ୱାରା, ବିବିଧ ପ୍ରକାରେ ଋଷିଗଣ ଏହି ବିଷୟକୁ ଖୁବ୍ ଗାନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଉଦାହରଣ ତଥା ତର୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଶ୍ଚୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ରହ୍ମସୂଚକ ବାକ୍ୟମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ଏହି ବିଷୟରେ ନିରୁପଣ  କରାଯାଇଛି ।ା୪ାା ମହାଭୂତ, ଅହଙ୍କାର, ବୁଦ୍ଧି,ପ୍ରକୃତି, ଦଶ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ, ଏକ ମନ, ପଞ୍ଚ ବିଷୟ;ତଥା ଇଚ୍ଛା,ଦ୍ୱେଷ, ସୁଖ,ଦୁଃଖ ,ସଙ୍ଘାତ, ଚେତନ ଶକ୍ତି, ଧୃତି - ଏସବୁ ଗୁଡିକୁ ସେମାନଙ୍କର ବିକାର ସହିତ ସଂକ୍ଷେପରେ କ୍ଷେତ୍ର କୁହାଯାଇଛି ।ା୫-୬ାାଅଭିମାନଶୂନ୍ୟତା , ଅଦାମ୍ଭିକତା, ଅହିଂସା,

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୧୦) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)  ଦ୍ୱାଦଶ ଅଧ୍ୟାୟଃ ଭକ୍ତି ଯୋଗଃ ଅନୁବାଦ-- ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ  ଯେଉଁମାନେ ମୋ'ଠାରେ ମନୋନିବେଶ କରି,ନିତ୍ୟ ନିରନ୍ତର ମୋ ସହିତ ଯୋଗାଭିଳାଷୀ ହୋଇ ପରମ ଶ୍ରଦ୍ଧା ସହିତରେ ମୋତେ ସ୍ମରଣ କରନ୍ତି ମୋ ମତରେ ସେମାନେ ଯୋଗଯୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି ।ା୨ାା ଯେଉଁମାନେ ସର୍ବତ୍ର ସମଦର୍ଶୀ ହୋଇ  ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗୁଡିକୁ ସଂଯମପୂର୍ବକ ସର୍ବଭୂତ ହିତ ପାଇଁ କର୍ମ କରିବା ସହିତ ଅଚିନ୍ତ୍ୟ, ସର୍ବଗମ୍ୟ, ଅଦୃଶ୍ୟ, ନିର୍ବିକାର, ଅଚଳ, ଧ୍ରୁବ,ଅକ୍ଷର ଓ ଅବ୍ୟକ୍ତ ସ୍ୱରୂପ ପରମାତ୍ମାଙ୍କୁ ତତ୍ପରତା ପୂର୍ବକ ସ୍ମରଣ କରନ୍ତି ସେହି ଯୋଗୀମାନେ ମୋତେ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।ା୩-୪ାାଅବ୍ୟକ୍ତ ପ୍ରତି ଆସକ୍ତ ଚିତ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ଅଧିକତର କଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ : କାରଣ ଦେହାଭିମାନୀମାନଙ୍କୁ ଅତି କଷ୍ଟରେ ଅବ୍ୟକ୍ତଗତି ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।ା୫ାା ହେ ପାର୍ଥ ! ଯେଉଁମାନେ ସମସ୍ତ କର୍ମ ମୋଠାରେ ଅର୍ପଣ କରି,ମତ୍ପରାୟଣ ହୋଇ ଅନନ୍ୟ ଯୋଗରେ ମୋତେ ଏକନିଷ୍ଠ ଭାବରେ ସ୍ମରଣ କରନ୍ତି, ମୋଠାରେ ସମର୍ପିତ ଚିତ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ଶୀଘ୍ର ମୃତ୍ୟୁ ରୂପକ ସଂସାର ସାଗରରୁ ଉଦ୍ଧାର       କରେ ।  ।ା୬-୭ାା ମୋଠାରେ ମନ ସ୍ଥିର କର ; ମୋଠାରେ ହିଁ ବୁଦ୍ଧି ନିବେଶ କର । ଏହାପରେ (ଦେହାନ୍ତ ପରେ) ମୋଠାରେହିଁ ଅବସ୍ଥାନ କରିବ- ଏ ବିଷୟରେ ସଂଶୟ ନାହିଁ ।ା୮ାା ହ

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୯) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)  ଦଶମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ବିଭୂତି ଯୋଗଃ  ହେ ମହାବାହୁ ! ପୁନରାୟ ମୋର ପରମ ବାକ୍ୟ ଶ୍ରବଣ କର । ଏହି ଆନନ୍ଦ ପ୍ରଦାୟକ କଥା ତୁମର କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ କହିବି ।ା୧ାା ଦେବତା ଓ ମହର୍ଷିଗଣ ମୋର ଉତ୍ପତ୍ତି  ଜାଣନ୍ତି  ନାହିଁ ; କାରଣ ମୁଁ ଦେବତା ଓ ମହର୍ଷିମାନଙ୍କର ଉତ୍ପତ୍ତି  ସ୍ଥଳ(ଆଦି) ।ା୨ାା ଯିଏ ମୋତେ ଜନ୍ମ ରହିତ  ଅନାଦି ଏବଂ ସମସ୍ତ ଜଗତ ଓ ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କର ଈଶ୍ୱର ବୋଲି ଜାଣେ ସେ ମର ଜୀବମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୋହ ଶୂନ୍ୟ ହୋଇ ବାସ କରେ (ଅସଂମୂଢ଼ଃ) ଏବଂ ସମସ୍ତ ପାପ ଓ ଅଶୁଭରୁ ପରିତ୍ରାଣ ପାଏ ।ା୩ାାବୁଦ୍ଧି,ଜ୍ଞାନ,ଅଜ୍ଞାନ ଜନିତ ମୋହରୁ ମୁକ୍ତି ,କ୍ଷମା, ସତ୍ୟ, ଦମ(ବାହ୍ୟେନ୍ଦ୍ରିୟ ଦମନ) ଶମ, ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଇନ୍ଦ୍ରୀୟଗୁଡିକର ଦମନ) ସୁଖ, ଦୁଃଖ, ଜନ୍ମ, ମୁତୁ୍ୟ, ଭୟ, ଅଭୟ, ଅହିଂସା, ସମତା, ତୁଷ୍ଟି(ସନ୍ତୋଷ), ତପ, ଦାନ, ଯଶ,ଅଯଶ - ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଏହି ସବୁ ବିବିଧ ଭାବ ମୋଠାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଅନ୍ତି ।ା୪-୫ାା ସପ୍ତ ପ୍ରାଚୀନ ମହର୍ଷି  ଏବଂ ଚାରିଜଣ ମନୁ (ଏମାନେ ସମସ୍ତେ ) ମୋର ଅଧ୍ୟାତ୍ମ ପ୍ରଭାବଯୁକ୍ତ ସଂକଳ୍ପ ମାତ୍ରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ , ଜଗତର ଏହି ସମସ୍ତ ଜୀବାତ୍ମା ମୋର ସନ୍ତାନ ସନ୍ତତି ।ା୬ାା ଯିଏ ମୋର ଏହି ବିଭୂତି ଓ ଯୋଗକୁ ଯଥାର୍ଥ ରୂପେ ଜାଣନ୍ତି ସେ ନିଶ୍ଚଳ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ମୋ ସହିତ ଯୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ଏଥିରେ କୌଣସି ସଂଶୟ ନାହିଁ

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୮) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)   ନବମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ରାଜବିଦ୍ୟା ରାଜଗୁହ୍ୟ ଯୋଗଃ ଅନୁବାଦ- ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ   ଏହି ସର୍ବାପେକ୍ଷା ଗୂଢ଼ ବିଶେଷ ଜ୍ଞାନ(ବିଜ୍ଞାନ)ସହିତ ମୂଳ ଜ୍ଞାନ  ଦୋଷ ଦୃଷ୍ଟି ରହିତ (ହୋଇଥିବାରୁ) ତୁମକୁ କହିବି ;ଯାହା ଅବଗତ ହୋଇ ତୁମେ ସାଂସାରିକ ଦୁଃଖ,ଶୋକାଦିରୁ ମୁକ୍ତ ହେବ ।ା୧ାା ଏହି ଅତି ଗୁହ୍ୟତମ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବୋଧଗମ୍ୟ ପରମ ପବିତ୍ର ଧର୍ମ ସ୍ୱରୂପ ସୁଖ ସାଧ୍ୟ ଓ ସନାତନ(ଅବ୍ୟୟ)ାା୨ାା ହେ ପରନ୍ତପ ! ଏହି ଧର୍ମ ପ୍ରତି ଶ୍ରଦ୍ଧାବିହୀନ ବ୍ୟକ୍ତିଗଣ ମୋତେ ନ ପାଇ ମୃତ୍ୟୁର ଅଧୀନ ସଂସାର ପଥରେ  ପରିଭ୍ରମଣ  କରନ୍ତି ।ା୩ାା ଅବ୍ୟକ୍ତ ସ୍ୱରୂପ ମୋ କର୍ତ୍ତୁକ ଏହି ସମୁଦାୟ ଜଗତ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇଛି ; ସମସ୍ତ ଭୂତ ମୋଠାରେ ସ୍ଥିତ, ମୁଁ କିନ୍ତୁ  ସେମାନଙ୍କଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ନୁହେଁ ।ା୪ାା ଭୂତ ସମୂହ ମୋଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ନୁହନ୍ତି ,ମୋର ଐଶ୍ୱରିକ ଶକ୍ତିର  ଯୋଗ ଦେଖ; ମୋର ଅଧ୍ୟାତ୍ମ ସତ୍ତା ଭୂତଧାରକ ଭୂତ ସକଳର ଉଦ୍ଭବ ନିମିତ୍ତ ସ୍ୱରୂପ ;କିନ୍ତୁ ଭୂତ ସମୂହ ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ନୁହେଁ ।ା୫ାା ଯେପରି ସର୍ବତ୍ର ଗମନଶୀଳ ମହାନ୍ ବାୟୁ ସର୍ବଦା ଆକାଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ସେହିପରି ସମସ୍ତ ଭୂତ ମୋଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ; ଏହି ଭାବେ ଅବଧାରଣ କର ।ା୬ାାହେ କୌନ୍ତେୟ ! କଳ୍ପ ଶେଷରେ ସମସ୍ତ ଭୂତ ମୋର ଦିବ୍ୟ ପ୍ରକୃତିକୁ ପ୍ରତ୍

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୭) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)  ଅଷ୍ଟମ ଅଧ୍ୟାୟଃ  ଅକ୍ଷର ବ୍ରହ୍ମଯୋଗଃ ଅନୁବାଦ---ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ  ପରମ ଅକ୍ଷର ହିଁ ବ୍ରହ୍ମ; ସ୍ୱଭାବହିଁ ଅଧ୍ୟାତ୍ମ ବୋଲି କଥିତ ହୁଏ । ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ସତ୍ତା ଓ  ରୂପ ସକଳର ଉତ୍ପତ୍ତିକର  ସୃଜନ କ୍ରିୟା କର୍ମ ବୋଲି କଥିତ ହୁଏ ।ା୩ାା ହେ ଦେହଧାରୀ ଜୀବମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ! ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ପ୍ରାକୃତ ପଦାର୍ଥ ସବୁ  ଅଧିଭୂତ  ଏବଂ ପୁରୁଷ ଅଧିଦୈବ, ମୁଁ (ପରମାତ୍ମା)ହିଁ ଏହି ଦେହରେ ଅଧିଯଜ୍ଞ ରୂପେ ବିରାଜିତ ।ା୪ାାମୁତ୍ୟୁ ସମୟରେ ଯିଏ ମୋତେ ସ୍ମରଣ କରୁ କରୁ ଦେହ ତ୍ୟାଗ କରି ଗମନ  କରନ୍ତି ସେ ମୋର  ଭାବ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତି , ଏଥିରେ ସଂଶୟ ନାହିଁ ।ା୫ାା ହେ କୌନ୍ତେୟ ! ଅନ୍ତିମ କାଳରେ ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଭାବ ସ୍ମରଣ କରି କରି ଦେହ ତ୍ୟାଗ କରନ୍ତି ସର୍ବଦା ସେହି ଭାବରେ ତନ୍ମୟଚିତ୍ତ  ପୁରୁଷ ସେହି ସେହି ଭାବହିଁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।ା୬ାା ଅତଏବ ସବୁ ସମୟରେ ମୋତେ  ସ୍ମରଣ କର ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧ କର ।  ମୋଠାରେ ମନ ଓ ବୁଦ୍ଧି ଅର୍ପଣ କରି ପାରିଲେ ନିଃସନ୍ଦେହରେ ମୋତେ ପାଇବ ।ା୭ାାହେ ପାର୍ଥ , ଅଭ୍ୟାସ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କ ସହିତ ଯୁକ୍ତ୍ ହୋଇ   ଅନନ୍ୟଗାମୀ ଚିତ୍ତ ଦ୍ୱାରା ସର୍ବଦା ଚିନ୍ତା କରି(ଜୀବାତ୍ମା) ଦିବ୍ୟ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ।ା୮/୮ାା ଦ୍ରଷ୍ଟା(ସର୍ବଜ୍ଞ), ଅନାଦି,ସର୍ବନିୟନ୍ତା,

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୬) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)  ସପ୍ତମ ଅଧ୍ୟାୟଃ ଜ୍ଞାନ ବିଜ୍ଞାନ ଯୋଗଃ ଅନୁବାଦ--ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ    ହେ ପାର୍ଥ ! ମୋଠାରେ ମନ ଲଗାଇ ମୋତେ ଆଶ୍ରୟ କରି ଯୋଗ ସାଧନା କଲେ ମୋତେ ସମଗ୍ର  ଭାବରେ ଯେଉଁପରି ନିଃସଂଶୟ  ଭାବରେ ଜାଣି ପାରିବ ତାହା ଶୁଣ ।ା୧ାା ମୁଁ ତୁମକୁ ବିସ୍ତାରିତ ବ୍ୟାପକ ଜ୍ଞାନ (ବିଜ୍ଞାନ) ସହିତ ଏହି ମୂଳ ତତ୍ତ୍ବ ଜ୍ଞାନ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଅବଶେଷ ନ ରଖି କହିବି, ଯାହା ଜାଣିଲେ ଏହି ସଂସାରରେ  ଆଉ କିଛି ଜାଣିବା ପାଇଁ ଅବଶିଷ୍ଟ ରହିବ ନାହିଁ ।ା୨ାା ହଜାର ହଜାର ମନୁଷ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କ୍ୱଚିତ ଜଣେ ଦୁଇଜଣ ସିଦ୍ଧି ଲାଭ ପାଇଁ ଯତ୍ନ କରନ୍ତି, ଆଉ ମଧ୍ୟ ଯେଉଁମାନେ ଏହିପରି ଯତ୍ନ କରି ସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ୍ୱଚିତ ଜଣେ ଦୁଇଜଣ ମୋତେ ମୋର ସମସ୍ତ ତତ୍ତ୍ବରେ ଜାଣନ୍ତି ।ା୩ାା ପୃଥିବୀ,ଜଳ, ଅଗ୍ନି, ବାୟୁୁ, ଆକାଶ, ମନ, ବୁଦ୍ଧି,ଅହଙ୍କାର ଏହି ମୋର ଅଷ୍ଟଧା ବିଭକ୍ତ ପ୍ରକୃତି ।ା୪ାା  ହେ ମହାବାହୁ ! ଏହା ଅପରା ପ୍ରକୃତି; କିନ୍ତୁ ଏହାଠାରୁ ଭିନ୍ନ  ମୋର ପରା ପ୍ରକୃତିକୁ ଜାଣ । ସେହି ପ୍ରକୃତିହିଁ ଜୀବ ହୋଇଛି ,ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଏହି ଜଗତ ଧୃତ ହୋଇଛି ।ା୫ାା ସମସ୍ତ ଭୂତ ଏହି ପ୍ରକୃତିରୁ ଜାତ ଏହା ଜାଣ; ମୁଁ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ସମସ୍ତ   ଜଗତର ଉତ୍ପତ୍ତିସ୍ଥଳ ଏବଂ ପ୍ରଳୟ ସ୍ଥଳ ।ା୬ାା ହେ ଧନଞ୍ଜୟ ! ମୋଠାରୁ ଶ

ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ (୫) (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚାରିତ ମହାବାକ୍ୟଗୁଡିକର ସଂଗ୍ରହ)  ଷଷ୍ଠ ଅଧ୍ୟାୟଃ ଅଭ୍ୟାସ(ଧ୍ୟାନ )ଯୋଗଃ  ଅନୁବାଦ--ଡାକ୍ତର ସୁଧାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ର, ପାଟଣାଗଡ  କର୍ମଫଳକୁ ଅପେକ୍ଷା ନ କରି ଯିଏ କର୍ତ୍ତବ୍ଯ କର୍ମ କରେ ସେହିଁ ସନ୍ୟାସୀ ଓ ଯୋଗୀ ଅଟନ୍ତି । ସେ ଅଗ୍ନିତ୍ୟାଗୀ ଓ କର୍ମ ତ୍ୟାଗୀ ବ୍ୟକ୍ତି ନୁହନ୍ତି ।ା୧ାା ହେ ପାଣ୍ଡବ ! ଯାହାକୁ ସନ୍ୟାସ କୁହାଯାଏ, ତାହାକୁ ଯୋଗ ବୋଲି ଜାଣ । କାରଣ ସଂକଳ୍ପଗୁଡିକୁ ପରତ୍ୟାଗ ନ କଲେ କେହି ଯୋଗୀ ହୁଏ ନାହିଁ ।ା୨ାା ଯୋଗାରୁଢ଼ ହେବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ମୁନିର କର୍ମହିଁ ସିଦ୍ଧିଲାଭର କାରଣ ବୋଲି କଥିତ ହୁଏ । ସେହି ଯୋଗାରୂଢ଼ ମନୁଷ୍ୟର ଶାନ୍ତିହିଁ ପରମାତ୍ମା ପ୍ରାପ୍ତିର କାରଣ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।ା୩ାା ଯେତେବେଳେ ମନୁଷ୍ୟ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଭୋଗ୍ୟ ବିଷୟରେ ଆସକ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ ଏବଂ ସମସ୍ତ ବାସନାତ୍ମକ ସଂକଳ୍ପ ପରିତ୍ୟାଗ କରେ, ସେତେବେଳେ ତାହାକୁ ଯୋଗାରୂଢ଼ (ଯୋଗଶିଖରରେ ଅଧିଷ୍ଠିତ) କୁହାଯାଏ ।ା୪ାା ଆତ୍ମା ଦ୍ୱାରା ଆତ୍ମାକୁ ଉଦ୍ଧାର କର; ଆତ୍ମାକୁ ଅବସନ୍ନ କର ନାହିଁ ; କାରଣ ଆତ୍ମାହିଁ ଆତ୍ମାର ବନ୍ଧୁ ; ଆତ୍ମାହିଁ  ଆତ୍ମାର ଶତ୍ରୁ ।ା୫ାା ଯେଉଁ ଆତ୍ମା କର୍ତ୍ତୁକ ଆତ୍ମା ବଶୀଭୂତ ହୋଇଛି ସେହି ଆତ୍ମା ନିଜର ବନ୍ଧୁ; ଅଜିତାତ୍ମା(ଯେ ନିଜକୁ ଜୟକରି ନାହିଁ ) ବ୍ୟକ୍ତିର ଆତ୍ମାହିଁ ଶତ୍ରୁ ପରି ଶତ୍ରୁତା ଆଚରଣରେ ପ୍ରବୃତ୍ତ ହୁଏ ।ା୬ାା ଜିତାତ୍ମା ଓ ପ୍ରଶାନ୍ତ